سماور برقی که انرژی الکتریکی را به گرما تبدیل کرده وباعث بجوش آمدن آب می گردد به منظور جلوگیری از خطرات سماورهای ذغالی ونفتی به بازار عرضه شده است.

ساختمان سماور برقی :

۱- بدنه (مخزن) و  در پوش  ۲- پایه و دسته ها ۳- المنت ۴- عایق مخصوص المنت ۵- لوله های عایق نسوز (وارنیش) ۶- ترمینال چینی ۷- ترموستات (اتو ماتیک ) ۸- لامپ نشان دهنده ۹- کابل رابط ودوشاخه ۱۰- مقوا ونخ نسوز ۱۱- فیوز

المنت ها :

الف- المنت های آبی (حلزونی ) -این المنت ها مستقیما”درون آب سماور قرار می گیرد.جنس آن از کروم آلومینیوم یا کرم نیکل می باشد که درون پودر چینی قرار گرفته. وبر روی مجمع آن ها روکش فلزی کشیده شده است وبدین ترتیب المنت از بدنه فلزیش عایق شده است تذکر :هنگام تعمیر اگر المنت آبی در آزمایش با لامپ سری ، المنت با بدنه فلزی راه داشته باشد به هیچ وجه نباید بکار برده شود زیرا باعث اتصال بدنه وایجاد برق گرفتگی می شود.

ب – المنت های فنری- این المنت ها در آب قار ندارند بلکه در محفظه ای بنام تنوره در ته مخزن قرار دارند. عایق این المنت ها از مهره های چینی می باشد. این المنت ها با توان نامی ۱۰۰۰ وات تولید شده وبرای جازدن آن ها درون تنوره ابتدا باید المنت را به اندازه کافی ازدو طرف کشیده تاحلقه های فنری آن از یکدیگر تاحدودی فاصله بگیرد پس از آن المنت رااز  درون عایق ها عبور داده و درون تنوره قرار می دهیم.

ترمینال چینی- چون ترمینال چینی از استحکام حرارتی کافی برخور دار است بتوسط آن می توان اتصالات مطمئن وعایق از بدنه ایجاد کرد .

وارنیش نسوز – لوله هایی از جنس الیاف نسوز می باشد که برای جلوگیری از گرم شدن سیم های روپوش دار واتصال بدنه آن ها ،سیم ها را از داخل آن ها عبور می دهند.

ترموستات – که به کلید های بی متال نیز معروفند وظیفه تنظیم خود کار درجه حرارت آب را بعهده دارد واز قسمت های زیر تشکیل شده است.

اصول کار ترموستات بدین گونه است که در اثر حرارت المنت، تیغه ای از ترموستات که نسبت به حرارت حساسیت بیشتری دارد منبسط شده وچون دو تیغه از یک طرف به همدیگر متصلند باعث خمیده شدن آن ها می شود وارتباط کنتاک ها قطع می گردد. وبا قطع برق درجه حرارت پایین آمده وبی متال به حالت اولیه بر گشته وتوسط کشش یک صفحه فنری ارتباط دو باره برقرار می شود واین عمل تکرار می گردد. با چرخاندن محور تنظیم (ولوم ) اهرم چینی به صفحه حساس فشار وارد نموده ومی توان زمان روشن و خاموش بودن ودر حقیقت درجه آب را به دلخواه تنظیم کرد.

لامپ خبر (پیلوت یا نشان دهنده )- با برق ۲۲۰ ولت کار می کند وکار کرد سماور را مشخص می کند.

فیوز – که بصورت سری در مدار فاز قرار می گیرد در صورت بروز اتصالی عمل کرده وباعث قطع برق می شود .

مقوا ونخ نسوز – در سماور هایی که المنت فنری دارندبه جهت آنکه حرارت تنوره به سیم بندی وکفی سماور آسب نرساند وهمچنین تشعشع حرارت بیش از حد ،عمل صحیح ترمستات را مختل نسازد از این عایق ها استفاده می شود معمولا”پس از پیچیدن ریسه المنت فنری با مهره های عایق بدور تنوره فضای اضافی را با نخ نسوز پر نموده ودر پایان قبل از سوار نمودن پایه بر روی بدنه ،بین آن ها مقوای نسوز را قرار می دهیم. اگر این عایق ها از جنس مرغوب انتخاب شده باشند می توان گفت حرارت تنوره به قسمت های زیرین سماور غیر قابل نفوز است.

نقشه مدار الکتریکی سماور برقی-

سرویس و نگهداری سماور -

۱- هر گز قسمت های الکتریکی سماور را به منظور شست وشو داخل آب نکنید.

۲- سماور را تا حد مجاز تعین شده آب نمایید نه بیشتر.

۳- هر گز سماور را بدون آب روشن نکنید.

۴- سیم رابط گره خورده را صاف نموده وهنگام تعویض از سیم های رابط با لایه پارچه ای استفاده نمایید.

۵- برای از بین بردن رسوبات مخزن از چاقو و وسایل نوک تیز استفاده نکرده وبرای از بین بردن آن ها از سرکه یا جوش شیرین استفاده کنید.پس از به جوش آمدن آب سماور مقداری سرکه یا جوش شیرین درون آن ریخته تاچند دقیقه همراه آب بجوشد سپس آب را تخلیه کرده وبا قاشق رسوب نرم شده را بتراشید.

عیب یابی و تعمیر سماور-

عیب۱- سماور روشن نمی شود.

علت۱- پریز برق ندارد.

رفع عیب۱- بکمک قسمت ولتاژ آوامتر پریز را تست نموده ودر صورت نبودن ولتاژ مشکل بررسی وبر طرف می شود.

عیب۲- سماور روشن نمی شود.

علت۲- دوشاخه وسیم رابط معیوب است.

رفع عیب۲- ورودی های ترمینال را به یکدیگر متصل ورابط های اهم متر (۱×R) را به آن ها وصل می کنیم عقربه منحرف شده واهم کمی را نمایان می سازد.در غیر این صورت ابتدا دو شاخه وسپس کابل بررسی می شود تا مشکل برطرف شود.

عیب۳- سماور روشن نمی شود.

علت۳- اتصالات داخلی سماور معیوب است.

رفع عیب۳- بسیار اتفاق افتاده است که بر اثر حرارت تنوره ،سیم های داخل پایه می سوزد وبه این ترتیب مدار کاملا” قطع می شود.قبل از تجدید سیم بندی داخل سماور لازم است عایق های حرارتی زیر تنوره نیز تعویض شوند در واقع مشکل عایق های حرارتی ،سبب نفوذ حرارت بیش از حد به قسمت زیرین سماور شده سیم هارا سوزانده است.

عیب۴- سماور روشن نمی شود.

علت ۴- ترموستات خراب است.

رفع عیب ۴- اهم متر را روی رنج (۱×R ) قرار داده وپس از خارج نمودن سماور از برق رابط های اهم متر را به دو پایه ترموستات متصل می کنیم.با قطع و وصل ترموستات می بایست عقربه منحرف شده وبجای خود باز گردد. در غیر این صورت ترموستات معیوب است که در صورت لزوم آن را تعویض نموده ولی در حد امکان سعی می شود تعمیر گردد.

عیب۵- آب داغ شده وکار کرد سماور طبیعی است اما لامپ خبر روشن نمی شود.

علت۵- لامپ سوخته

رفع عیب ۵- سیم های رابط لامپ را از مدار خارج ومستقیما”به برق ۲۲۰ ولت متصل می کنیم در صورت سوخته بودن لامپ آن را تعویض خواهیم کرد.

عیب۶- آب داغ شده وکار کرد سماور طبیعی است اما لامپ خبر روشن نمی شود.

علت ۶- فاز یا نول لامپ قطع است

رفع عیب ۶- سماور را برعکس نموده ودر پوش تحتانی آن را باز می کنیم مدار سماور بالاخص لامپ را کاملا”بررسی ومشکل را برطرف می سازیم.

عیب۷- لامپ روشن می شود اما آب گرم نمی شود.

علت۷- سیم های رابط المنت قطع شده است.

رفع عیب۷- پس از باز نمودن در پوش تحتانی سماور مدار را بررسی نموده وبرای یافتن نقطه پارگی ،در صورت متصل نبودن سماور به برق ،می توانیم از آوامتر استفاده نماییم.نقاط پاره شده را به یکدیگر متصل نموده تاعیب برطرف گردد.

عیب۸- لامپ روشن می شود اما آب گرم نمی شود.

علت۸- المنت سوخته است

رفع عیب۸- المنت را پس از جدا نمودن از مدار ،برای چند ثانیه به برق ۲۲۰ ولت متصل می سازیم.اگر سر راه مدار آمپر متر قرار گرفته باشد بلافاصله می بایست منحرف شود و اگر آمپر متر در دسترس نباشد پس از چند ثانیه بدنه سماور را با دست لمس می کنیم. در صورت سالم بودن ،المنت می بایست داغ شده باشد.بجای اتصال مستقیم برق می توان از لامپ سری ویا آوامتر نیز استفاده نمود.با این وجود در تست المنت همیشه طریق مطمئن همان اتصال مستقیم به برق است.

عیب۹- سماور یکسره کار می کند وترموستات مدار را قطع نمی کند.

علت۹- کنتاکت های ترموستات دچار جوش خور دگی شده اند.

رفع عیب۹- حرارت ورطوبت داخل سماور سبب اکسید شدن سطح کنتاکت ها می شود و سطح اکسید شده در قطع و وصل های مداوم دچار فرسایش می شود. از این رو سطح کنتاکت ها مرتبا”نازک شده ودر یک اتصال ممکن است ذوب شده وبه یک دیگر بچسبند.سیم های ترموستات را از محل های اتصالش جدا نموده وسپس رابط های اهم متر را به آن ها متصل نموده ومحور ترموستات را در جهت عقربه ساعت وخلاف آن به گردش در آوریم.اگر عقربه در هر حالت منحرف شده وبه سمت بی نهایت ،باز گردد کنتاکت ها جوش خور ده اند. اما اگر عقربه منحرف شود وسپس بجای خود باز گردد ترموستات سالم است. در صورت اتصال کنتاکت ها ،آن ها را جدا نموده وسطحشان را بایک سمباده نرم تمیز می کنیم.اگر تشخیص داده شود که دیگر سطح پلاتین ها توانایی برقراری اتصال راندارند آن را تعویض می نماییم.(منظور تعویض ترموستات است ).

عیب۱۰- سماور یکسره کارمی کند و ترموستات مدار را قطع نمی کند.

علت۱۰- مدار اشتباه بسته شده است.

رفع عیب۱۰- مدار سیم بندی را بررسی نموده واگر ملاحظه شود که اشتباهی صورت گرفته وترموستات سر راه مصرف کننده ها نیست مدار را اصلاح می نماییم.

عیب۱۱- بدنه سماور برق دارد.

علت۱۱- المنت دارای اتصال بدنه است.

رفع عیب ۱۱- با استفاده از لامپ سری پس از جدا نمودن سیم های متصل به المنت عایق بودن آن را از بدنه بازدید می کنیم.انجام این تست قبل از هر عمل دیگری و بدون در نظر گرفتن نوع المنت (حلزونی یا فنری ) الزامی است زیرا در سماور برقی عموما” این مورد بیشتر رخ می دهد.

عیب۱۲- بدنه سماور برق دارد.

علت۱۲- ترموستات دارای اتصال بدنه است.

رفع عیب ۱۲- با لامپ سری ترموستات را از نظر عایق بودن از بدنه مورد آزمایش قرار می دهیم .اگر ترموستات در حالت بسته باشداتصال رابط لامپ به یکی از کنتاکت هاکافی است.روشن شدن لامپ بیانگر اتصال بدنه است.

عیب۱۳- بدنه سماور برق دارد.

علت۱۳- لامپ دارای اتصال بدنه است.

رفع عیب۱۳- همانند روش تشخیص علت ۱۲ بتوسط لامپ سری ،چراغ نمودار (خبر)را مورد آزمایش قرار می دهیم.

عیب۱۴- بدنه سماور برق دارد.

علت ۱۴- سیم های رابط به بدنه اتصال یافته اند.

رفع عیب ۱۴- معمولا”این عیب بابازدیدظاهری مشخص خواهد شد.درغیر این صورت مدار را بدقت دنبال نموده تا نقطه اتصال بدنه رابیابیم وعیب را برطرف نماییم.

عیب۱۵- فازمتر بر روی بدنه سماور روشن می شود اما برق گرفتگی بوجود نمی آید.

علت۱۵- برق از نوع القایی است.

رفع عیب۱۵- عبور جریان الکتریسته از هادی های حلقوی شکل موجب ایجاد میدان مغناطیسی خاصی شده که این میدان در بر خورد با بدنه فلزی سماور مقداری ولتاژ القایی ایجاد می نمایدکه این ولتاژ اندک لامپ فازمتر را روشن می سازد. از آن جا که برق القایی دارای اختلاف سطح ناچیزی است انجام عمل خاصی ضرورت ندارد.با این وجود برای ایجاد حفاظت بیشتر می توان از حفاظت ارت یا سیستم حفاظت نول استفاده نمود.

عیب۱۶- زمان روشن بودن دستگاه بسیار زیاد است اما آب به اندازه لازم گرم نمی شود.

علت۱۶- بر روی تنوره سماور یا اگر المنت از نوع آبی (حلزونی ) است بر روی سطح المنت جرم زیادی رسوب نموده.

رفع عیب ۱۶- یک قاشق جوش شیرین درون سماور ریخته وآن را پر از آب نموده و سماور را روشن می کنیم.با جوشیدن آب جرم ها بتدریج از بدنه وسطح المنت جدا می شوند. (برای اطلاعات بیشتر به قسمت سرویس ونگهداری مراجعه نمایید.)

عیب۱۷- المنت مرتبا”می سوزد والمنت جدید نیز عمر کوتاهی داشته ودو باره قطع می شود.

علت۱۷-  از زیر تنوره آب نشت می کند.

رفع عیب ۱۷- بدنه را از پایه سماور جدا نموده وپر از آب می کنیم .پس از نیم ساعت آب را تخلیه وقسمت زیر تنوره را بدقت باز دید نموده ومحل نشتی را می یابیم سماور را به تعمیر گاه برده وقسمت نشتی را ترمیم می نماییم.

عیب۱۸- سماور آب را داغ نموده اما قبل از جوشیدن آب خاموش می شود.

علت ۱۸- عایق های حرارتی سماور معیوبند.

رفع عیب ۱۸- همانگونه که قبلا”گفتیم نخ نسوز ومقوی نسوز از نفوذ حرارت بیش از حد به قسمت تحتانی (جایگاه ترموستات )ممانعت می کند.اگر این عایق ها معیوب شوند حرارت بیش از حد عمل صحیح ترموستات را مختل نموده وآب بسیار دیر خواهد جوشید.برای رفع عیب عایق ها را تعویض یا ترمیم می کنیم.

عیب۱۹- سماور آب را داغ میکند اما قبل از جوشیدن خاموش می شود.

علت۱۹- صفحه حساس ترموستات معیوب است.

رفع عیب۱۹- اگر عایق های حرارتی سالمند ولیکن ترموستات مرتبا”قطع میکند نتیجه می شود که صفحه حساس معیوب شده .

عیب۲۰- سماور آب را داغ کرده اما قبل از جوشیدن آب خاموش می شود.

علت۲۰- ترموستات تنظیم نیست.

رفع عیب۲۰- در شکل ترموستات ، خار وخار نگهدار مشخص شده اند.خار  را با وارد نمودن ضربات ملایمی از جای خود خارج ودر نقطه جدید بگونه ای جا می زنیم که در وضعیت (الف ) خاموش و بمحض یک حرکت جزیی روشن شود.(وضعیت ب ). شکل زیر :

عیب۲۱- بمحض اتصال دو شاخه به پریز سماور روشن می شود وترموستات در ابتدای کار در حالت خاموشی نیست.

علت۲۱- تنظیم نبودن ترموستات.

رفع عیب۲۱- همانندمطالب علت ۲۰  خار را از جای خود خارج ودر وضعیت (الف ) مطابق شکل قرار می گیرد تا عیب برطرف شود.